حدود ربع قرن از عمر فرهنگی ـ. رسانهای اولین نمایشگاه مطبوعات جمهوری اسلامی ایران میگذرد. نمایشگاهی که رفته رفته عیار واعتبار مطبوعاتی مارا به جهانیان انعکاس میداد و اوج موفقیت هایش در دوران دکتر حسین انتظامی و افول و فرود آن در دوران محمد علی رامین رقم خورده است.
درحالی که امسال هم اهالی مطبوعات مترصد شنیدن اخباری از برگزاری این نمایشگاه بودند، مدیرکل مطبوعات داخلی در مصاحبه با رسانهها گفته است؛
"ما بعد از بررسی دلایل، برای بحث «برگزار نشدن» نمایشگاه مطبوعات نظرخواهی کردیم و در نهایت تصمیم گرفتیم این نمایشگاه بعد از ۲۵ سال برگزار نشود. "
این تصمیم جسورانه با خرسندی و خوشایندی اغلب اصحاب مطبوعات کشور خاصه نشریات استانی روبرو گردید چرا که با وجود وضعیت خاص اقتصادی دولت و نیز بحران چاپ مطبوعات، تصمیمی عقلانی به نظر میرسد که به واسطه آن، مطبوعات استانی در کانون توجه قرار خواهند گرفت و قابلیتهای نشریات محلی به نحو مستقل درنمایشگاههای استانی انعکاس خواهد یافت.
چند روز بعد، اما معاون مطبوعاتی درنشست با اهالی رسانه عنوان کرد؛
"هنوز تصمیمی در این باره اتخاذ نشده است و برگزارنشدن نمایشگاه مطبوعات قطعی نیست. "
دراین راستا باید گفت: شاید محمدسلطانی فر بر اثر فشارهای سیاسی برخی از مالکان نشریات سراسری، رفته رفته قصد عقب نشینی از تصمیمی را دارد که به گفته سید محمدرضا دربندی هم درباره آن نظرسنجی شده و هم در معاونت مطبوعاتی درباره آن تصمیم جمعی اتخاذ شده است.
چنین به نظر میرسد که سلطانی فر، توپ را درمیدان مدیرکل مطبوعات داخلی انداخته تا پس از اطلاع از واکنشها وموضع گیریهای اهالی مطبوعات، تصمیم نهایی را اتخاذ کند؛ که دراین راستا معدودی از مالکان مطبوعات سراسری با پشتوانه سیاسی و حزبی و به مدد نفوذ در دولت ها، که همواره هم از چارسوق رانتهای پیدا و پنهان نمایشگاه مطبوعات ارتزاق میکنند و هم با تملک ده روزه غرفههای دونبش درمسیرهای پر رونق راهروهای اصلی نمایشگاه با راه اندازی نمایشها و گعدههای سیاسی، قدرت رسانههای خود را به رُخ رقیبان میکشند، باتیترها و یادداشتهای فاقد تحلیل، مخالفت خود را باتعطیلی نمایشگاه انعکاس داده اند. درصورتی که مطبوعات استانی همواره با تحمل هزینههای گزاف و سفر به پایتخت به عنوان شهروند درجه دوم، در کوچه پس کوچههای نمایشگاه و دور ازچشم بازدیدکنندگان جانمایی میشوند کمترین انتفاعی از نمایشگاه مذکور نداشته اند.
به اعتقاد صاحبنظران حوزه مطبوعات و رسانه چنانچه ۳۱ غرفه استانی ادارات کل فرهنگ وارشاد اسلامی در کنار غرفههای متعدد نشریات محلی ونیز غرفههای جانبی، صنایع دستی و نمایشی در نمایشگاه سالانه مطبوعات حضورنیابند، بی گمان شاکلهی این نمایشگاه بی روح و بی رونق جلوه خواهد یافت و با استقبال سرد و کم بازدید مردم روبرو خواهدشد وعملا بزرگترین نمایشگاه کاغذی کشور شکست خواهدخورد.
هرچند که به برخی زوایای مدیریت معاونت مطبوعاتی نقدهایی جدی وارد است و در مجالی دیگر به آن میپردازیم، اما دراینجا به دکترسلطانی فر توصیه میشود؛ مرعوب جوسازیهای اقلیتی از روزنامههای حزبی و سیاسی نشود و تصمیم قبلی خود را قاطعانه عملی کند چرا که با برگزاری نمایشگاههای استانی، هم فرصت بروز خلاقیت و ابتکارعمل اصحاب مطبوعات محلی فراهم میشود و هم ازمحل صرفه جویی در هزینههای نمایشگاه سراسری، مطالبات یارانههای مطبوعات استانهای محروم جبران خواهدشد. ازسوی دیگر درحالی که یارانههای مطبوعاتی نیم سال دوم سال ۹۶ و نیم سال اول ۹۷ هنوز پرداخت نشده است، صرف هزینههای میلیاردی برگزاری نمایشگاه کاغذی توجیه منطقی و عقلانی ندارد. به عبارتی دیگر به بهانه برگزاری نمایشگاهی تکراری با طبق معمولهای بی خاصیت که در تقدم و توسعه فرهنگی و رسانهای کشور سهمی اثرگذار و ملموس نداشته است سزاورار نیست که بخش اعظم بودجه معاونت مطبوعاتی، صرف ریخت و پاشهای ضیافتهای سیاسیون و جوایز پر ابهام روزنامههای ذی نفوذ ثروتمند درنمایشگاه سراسری مطبوعات شود! جان کلام اینکه خیابان نمایشگاه سراسری مطبوعات به بن بست رسیده است خیابان یک طرفهای که از گذشته تاکنون بین مطبوعات سراسری و نشریات استانی ایجاد شده است. تعطیلی آزمایشی نمایشگاه سراسری، فرصت مناسبی است که برای گفتمان رسانه و فرهنگ بومی و نشریات محلی تریبون بگذاریم. وچه موقعیتی مناسبتر از نمایشگاههای استانی؟
بنابراین وقت آن رسیده است که به تمرکز نمایشگاه مطبوعات در پایتخت خاتمه دهیم ضمن اینکه انتقال و تمرکز نمایشگاه سراسری مطبوعات در یکی از مراکز استانهای بزرگ، حاشیههای جبران ناپذیر سیاسی درپی خواهد داشت حتی در مشهد؟!
رئیس اسبق خانه مطبوعات ایران